Het was in 1987. Maar het staat in mijn geheugen gebrand alsof het gisteren was. De ramp met de veerboot Harald of Free Enterprise, vlak voor de Belgische kust. Het schip had nog maar net de haven van Zeebrugge verlaten, toen het helemaal mis ging. Echt helemaal mis. Het liep in no time vol water en kapseisde. En, ondanks alle hulp van buitenaf, verdronken er 193 mensen. Hoe kon dat? Ondanks alle veiligheids-
voorschriften. Met een schip dat nog geen tien jaar oud was. Daar had niemand van terug.
Ik had die avond catechisatie. Een weerbarstige groep 17, 18 jarigen. En ik viel natuurlijk in de prijzen. 'Legt u maar eens uit hoe dat met God zit. Als hij zo iets laat gebeuren. Zo'n God hoeven wij niet'. Ik wist het ook niet. Ik had het nieuws ook nog maar net gehoord. Maar als dominee zit je dan wel in de beklaagdenbank. Jongens, ik ben net zo erg geschrokken als jullie. En ik snap er ook niks van. Het enige dat ik kan zeggen is: We weten nog lang niet alles. Geef me een week en dan praten we er over door.
We wisten inderdaad lang niet alles. Maar het werd die week wel steeds duidelijker wat er allemaal was fout gegaan. Een opeenstapeling van blunders. Omdat de boot te laat vertrokken was. Er werd te snel gevaren om de tijd in te halen. En de grote boegdeur naar zee was niet gesloten. Zodat het zeewater zo naar binnen kon. De kapitein was per ongeluk in slaap gevallen er werd pas wakker toen het schip kapseisde. Er was sprake van alcoholgebruik bij de bemanning, En van slechte communicatie onderling. Kortom het was een opeenhoping van menselijke fouten. Met fatale gevolgen.
De week daarop kwamen de catechisanten zelf al met al die informatie aandragen. En ze vonden, dat je God niet kwalijk kon nemen wat mensen allemaal hadden fout gedaan. Al bleef die vraag natuurlijk, wat God met zo'n ramp te maken heeft.
Nog een paar dagen later kwamen de verhalen van mensen uit binnen en buitenland die met gevaar voor eigen leven honderden opvarenden uit die veerboot hadden gered. Was God daar misschien aan het werk geweest? We wisten het allemaal niet meer zo precies.
Ik had dat zelfde gevoel toen Rusland dit jaar Oekraïne binnen viel. Alsof een kat een muis aanviel. Een wereldmacht, een kernmacht, met een ontelbaar leger en ik weet niet hoeveel pantservoertuigen en ander wapentuig. Tegenover een arm land, nog maar kort zelfstandig. En een leger: ja wat kon je daarvan verwachten? Dat was natuurlijk gewoon een kwestie van tijd.
Ik heb die eerste weken vaak gedacht en ook wel gebeden: 'Waar bent U nou? Dit is toch puur onrecht? Gewoon het recht van de sterkste? U staat toch altijd aan de kant van de zwakste? Kijk nou eens: zestig kilometer legervoertuigen op weg naar Kiev? Kan iemand dat misschien uitleggen? Al die vluchtelingen. Toch bij uitstek Gods doelgroep: Bejaarden. Vrouwen met kleine kinderen. Niet een paar. Miljoenen.
En ook nog eens vlak voor onze deur. Kan er niet iets met Poetin gebeuren? Zodat die vreselijke oorlog eindelijk stopt? '
Gisteren hoorden we ineens dat Oekraïne een gigantisch tegenoffensief begonnen is en dat de Russen in een paar dagen enorme verliezen hebben geleden. Natuurlijk heeft dat alles te maken met alle steun uit het westen. En met het feit dat we het Russische leger toch misschien nogal overschat hebben. Maar voor mij was het een knipoog van omhoog. 'Ik doe het misschien niet op jullie manier. Maar denk niet dat Ik niets zie en niets hoor'.
Stel je voor, dat de protesten in Rusland steeds sterker worden. Stel je voor, dat ze daar zelf eindelijk orde op zaken stellen en Poetin en zijn vrienden wegsturen. Dan zijn er nog vragen te over. En doden en gewonden te over. En een land dat helemaal weer moet worden opgebouwd. En miljoenen vluchtelingen die hun weg naar huis nog moeten vinden. Maar dan was deze oorlog geen verloren zaak. Ondanks wat mensen elkaar allemaal hebben aangedaan. Stil maar, wacht maar. God is nog niet klaar.
